BIM w fazie przetargowej

BIM i zarządzanie projektowaniem – przetarg

Firma wykonawcza musi podjąć wiele decyzji na kontrakcie w formule ‘zaprojektuj i wybuduj’, związanych z jej odpowiedzialnością zarówno za projektowanie jak i budowę. Jedną z nich jest stopień użycia metodologii BIM w fazie przetargowej i na projekcie. Jeśli zastanawiasz się, dlaczego na BIM Corner zaczęły pojawiać się artykuły o pozycji design managera, to właśnie w poniższym wpisie zaprezentujemy, co ma wspólnego BIM z zarządzaniem projektowaniem!

Na temat BIM i zarządzania projektowaniem możemy mieć różne spojrzenie, w zależności od rodzaju kontraktu oraz organizacji biorącej w niej udział. Z racji tego, że stanowisko managera projektowania występuje głównie na projektach ‘zaprojektuj i wybuduj’, we wpisie tym skoncentrujemy się właśnie na nich. Zrobimy to z perspektywy firmy wykonawczej, mającej pod sobą firmę projektową i różnych dostawców oraz podwykonawców. W tym wpisie omówimy fazę przetargową.

Jest to trzeci artykuł serii zarządzanie procesem projektowania. Poprzednie artykuły możesz przeczytać tutaj: 

Czy podobał Ci się ten wpis i powinniśmy kontynuować temat design management’u? A może jest jakaś inna tematyka, o której chciałbyś przeczytać na naszym blogu? Zostaw swoją opinię w komentarzu pod artykułem!

Spis treści

BIM i manager projektowania

W jaki sposób manager projektowania może wpłynąć na wykorzystanie BIM na projekcie? Zacznijmy od fazy przetargowej. Załóżmy, że na wyższym szczeblu podjęto decyzję o przystąpieniu do przetargu na kontrakcie w formule zaprojektuj i wybuduj. Jako osoba odpowiedzialna za proces projektowania, zaczynamy od zapoznania się z kontraktem oraz jego wymaganiami, mając przy uwadze strategię BIM firmy i własne zasoby.

Wymagania inwestora

To, czego wymaga inwestor w zakresie metodologii BIM będzie się różniło w zależności od kraju, typu i stopnia skomplikowania projektu, przeznaczonych środków (budżetu), znajomości i doświadczenia klienta, jak i wielu innych czynników. Spore różnice w wymaganiach można zaobserwować na przykład w Norwegii, która jest bardzo zaawansowana jeśli chodzi o użycie BIM w budownictwie (przeczytaj również: 9 powodów, dlaczego BIM jest najlepszy w Norwegii). Są projekty, w których inwestor wymaga użycia ‘full BIM’, z jednym modelem do wszystkiego zawierającym informacje potrzebne w każdej fazie projektu. Są jednak również i takie, gdzie dalej wymagane są rysunki 2D jako dokumentacja powykonawcza.

Strategia BIM firmy

Wymagania inwestora bywają zwykle decydujące jeśli chodzi o stopień użycia BIM na projekcie. Równocześnie wiele firm wykonawczych i projektowych, znających wartość stosowania metodologii i mających z nią doświadczenie, decyduje się na wykorzystanie BIM na projekcie nawet w wypadku, kiedy inwestor nie stawia takich wymagań. Wiąże się to z długofalową strategią danej organizacji i powiązanym z nią budżetem oraz zasobami. Pracując jako manager projektowania sam brałem udział w projekcie, gdzie główny wykonawca założył sobie dużo wyższe wymagania, niż te stawiane przez inwestora. Zrobił to podejmując decyzję już we wczesnej fazie przetargu, że projekt zostanie wykonany w całości na podstawie modelu BIM, bez wykorzystywania rysunków.

Dokumentacja przetargowa

Jak wygląda dokumentacja przetargowa? Czy inwestor wykonał wcześniej projekt wstępny, który firma wykonawcza ma dalej rozwijać? Czy też mamy większą dowolność i sami zaczynamy od tworzenia koncepcji? W dokumentacji przetargowej bardzo istotne są formy jej przekazania do wykonawcy. W Norwegii na prawie wszystkich projektach dostaniemy dokumentację w plikach .pdf (wymagania, opisy, raporty, rysunki itd) oraz modele w .ifc (co to jest IFC? – przeczytaj w naszym wcześniejszym artykule!). Już od początku daje do dużo większe możliwości zastosowania BIM w fazie przetargowej.

Wybór biura projektowego / architektonicznego

Jako manager projektowania czasem mamy wpływ na wybór biura projektowego / architektonicznego w fazie przetargowej. Oczywiście najpierw musimy odpowiedzieć sobie na pytanie na ile powinniśmy zaangażować projektantów przy przetargu? Zależy to od specyfiki projektu, dokumentacji przetargowej, wymagań inwestora jak i możliwości wykorzystania własnych zasobów. Jeśli firma wykonawcza posiada zaplecze techniczne albo własny dział projektowy, ściśle współpracujący z kosztorysantami, zaangażowanie zewnętrznych projektantów w tej fazie można czasem znacząco ograniczyć. Wiąże się to oczywiście z budżetem jak i oceną na ile ewentualna praca projektantów (i w jakim zakresie) może zawyżyć szanse wygrania przetargu, znaleźć optymalne rozwiązania techniczne, czy też zniwelować ryzyka.

BIM w fazie przetargowej

Dlaczego?

Najważniejsze pytanie należy zadać sobie już na początku – co ja lub moja firma będzie z tego miała? Można wykonać cały przetarg w technologii ‘10D’ i stworzyć już na początku model z dokładnością do każdej śrubki, połączony z harmonogramem i kosztorysem. Jednak ile jesteśmy w stanie zainwestować czasu, pieniędzy i zasobów? Czy dzięki temu przedstawimy proporcjonalnie lepszą ofertę? I czy jest to coś, co inwestor weźmie pod uwagę przy wyborze (zakładając, że cena nie jest jedynym kryterium) i czego oczekuje?

W tym miejscu należy sprecyzować, że są firmy wykonawcze, posiadające odpowiednie zaplecze, doświadczenie i budżet, które od lat realizują fazę przetargową przy znacznym wykorzystaniu metodologii BIM. Na przykład tworząc model i łącząc go z harmonogramem i kosztorysem. Jednak jest to nadal mniejszość firm działających na rynku budowlanym. 

Z drugiej strony są firmy, które dopiero zaczynają swoją drogę z BIM i nowymi technologiami i muszą zainwestować dużo czasu oraz pieniędzy, żeby wybrać odpowiednie dla siebie rozwiązania.

Cele

W każdym wypadku podczas fazy przetargowej, musimy sobie odpowiedzieć na pytanie jakiego rezultatu oczekujemy po wprowadzeniu i wykorzystaniu technologii BIM. Dotyczy to zarówno samego przetargu, jak i ew. późniejszego wykorzystania dokumentacji i modeli, które w tej wczesnej fazie stworzymy.

Lepsza współpraca, planowanie, zniwelowanie ryzyka, osiągnięcie wyższej oceny podczas ewaluacji oferty przez inwestora, zdobycie doświadczenia z BIM w fazie przetargowej jako zyskanie projektu referencyjnego na przyszłość to tylko niektóre z możliwych założeń. Oczywiście najlepiej by było, gdyby cele te były mierzalne i sformułowane w technologii SMART. (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound – link: Wikipedia – S.M.A.R.T.) Równocześnie zdaję sobie sprawę, że część z nich ciężko obiektywnie ocenić.

Jednym z celów wykorzystania BIM w fazie przetargowej powinna być możliwość późniejszego użycia stworzonych modeli, baz danych i plików w fazie wykonawczej – oczywiście, jeśli wygramy przetarg. Dzięki temu będziemy mieli zapewniony ‘dobry start’ projektowania, bez konieczności wykonania ponownie tej samej pracy. Dlatego tak ważne w fazie przetargowej jest opracowanie strategii BIM dla projektu zarówno podczas przetargu, jak i dla fazy wykonawczej.

Cena

Powinniśmy również zdawać sobie sprawę z ceny, jaką płacimy za wykorzystanie BIM w fazie przetargowej. Jest to o tyle ważne, że w wypadku, kiedy nie wygraliśmy przetargu, w większości wypadków nikt nie zwróci firmie wykonawczej poniesionych inwestycji na jego przygotowanie. Czasem inwestor zakłada coś takiego jak ‘premia dla przegranego’, jednak nie pokrywa ona całości kosztów przetargowych. 

W tym miejscu można zaobserwować całkowicie dwa różne podejścia jeśli chodzi o wykorzystanie BIM w fazie przetargowej (i ogólnie udział projektantów). Z jednej strony projektanci proponują robienie ‘wszystkiego’ w ‘jak najlepszej jakości’, a z drugiej strony firma wykonawcza chce ograniczyć budżet na przetarg i tym samym swoje ewentualne straty w wypadku przegranej. Należy podkreślić, że projektanci (w większości przypadków) dostają pieniądze od firm wykonawczych za całą swoją pracę włożoną w przygotowanie przetargu, nawet jeśli inwestor nie wypłaca nic wykonawcy.

Przykłady zastosowań BIM w fazie przetargowej

Jeśli chodzi o zastosowanie BIM podczas przetargu, to jest to temat na oddzielną serię artykułów:-) Poniżej przedstawimy najpopularniejsze przykłady.

  • Wizualizacja – czy też sam model 3D bez, albo z minimalną ilością informacji. Jest jednym z podstawowych zastosowań, bo nie wymaga dużej ilości czasu i budżetu, a znacząco poprawia zrozumienie projektu przez różnych interesariuszy.
  • Wspólny serwer bądź baza danych – polepsza wymianę informacji, dokumentów i plików. Zapewnia dostęp do takiej samej informacji wybranym przez nas uczestnikom projektu.
  • Harmonogram – możemy ‘podłączyć’ harmonogram budowy do modelu. Stworzona wizualizacja pokazującą podstęp budowy może nam pomóc podczas planowania prac, zwłaszcza w wypadku projektów o dużym stopniu skomplikowania, bądź dużej liczbie różnych firm pracujących w tym samym czasie, na tym samym obszarze.
  • Ofertowanie na podstawie modelu 3D, który jest bazą do wysyłania zapytań o ceny. Ceny mogą być wprowadzone do modelu jako oddzielny parametr. W tym wypadku model musi być bardzo dokładny i zawierać wszystkie elementy, które chcemy wycenić. Wykonanie takiego modelu jest czasochłonne, jednak kiedy jest już gotowy, ewentualne zmiany mogą zostać wprowadzone w bardzo szybki sposób.
  • Modelowanie parametryczne – w uproszczeniu polega na stworzeniu modelu bazującego na parametrach i zależnościach między nimi. Pozwala to np. wygenerować wiele możliwości konstrukcyjnych lub architektonicznych w celu znalezienia optymalnego rozwiązania. Również ewentualne zmiany w fazie przetargowej możemy rozważać i wprowadzać wiele szybciej. O modelowaniu parametrycznym możesz przeczytać więcej na naszej podstronie.
  • Badania geotechniczne – mogą być przedstawione w formie modelu. Zwykle konieczne jest wykonanie dodatkowych badań gruntowych (i tutaj pojawia się pytanie – czy ktoś nam za nie zapłaci?), które są w stanie zredukować ryzyko w terenie o trudnych warunkach geotechnicznych.
  • Skanowanie terenu – oraz przedstawienie go w formie modelu 3D. W wypadku większego obszaru dość powszechne jest wykorzystywanie dronów. Jeden przelot nad interesującym nas terenem powinien być stosunkowo niedrogi, a opracowany model można wyeksportować do wspólnego modelu 3D już w fazie przetargowej.

Czy w Twojej firmie spotkałeś się z większą ilością zastosowań BIMu w fazie przetargowej – jako projektant, inwestor albo wykonawca? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach do artykułu albo na mail [email protected]

Podsumowanie

To, w jakim stopniu nasza firma będzie wykorzystywała BIM na projekcie, powinniśmy zdecydować jak najwcześniej w fazie przetargowej. W formule ‘zaprojektuj i wybuduj’ musimy spełnić zarówno wymagania inwestora, jak i organizacji w której pracujemy… oraz przy tym zarobić:-) W artykule przyjrzeliśmy się, jakie mogą być zadania design managera i jakie decyzje są konieczne do podjęcia w nawiązaniu do BIM w fazie przetargowej.

Jakie są Twoje doświadczenia związane z tym procesem?

Czy w Twojej organizacji jest osoba zajmująca stanowisko managera projektowania, czy też obowiązki z nim związane są rozdzielone na wiele osób?

Jesteśmy Ciekawi Twoich opinii i komentarzy!

Jest to trzeci artykuł serii zarządzanie procesem projektowania. Poprzednie artykuły możesz przeczytać tutaj: 

Czy podobał Ci się ten wpis i powinniśmy kontynuować temat design management’u? A może jest jakaś inna tematyka, o której chciałbyś przeczytać na naszym blogu? Zostaw swoją opinię w komentarzu pod artykułem!

Spodobał Ci się ten artykuł? Podziel się nim !

Dużo czasu i wysiłku poświęcamy na tworzenie wszystkich naszych artykułów i poradników. Byłoby świetnie, gdybyś poświęcił chwilę na udostępnienie tego wpisu!

Udostępnij:

Komentarze:

Subscribe
Powiadom o
guest
1 Comment
najstarszy
najnowszy
Inline Feedbacks
View all comments
Emanuel
Emanuel
1 rok temu

Dla mnie bardzo ciekawe informacje wysoki poziom stosowania technologii informatycznych w realizacji inwestycji

Autor:

Pobierz przewodnik po projektach BIM:

Po przeczytaniu tego poradnika dowiesz się:

  1. Jak BIM jest wykorzystywany przy największych projektach w Norwegii
  2. Jakie były wyzwania dla zespołu projektowego i jak zostały rozwiązane
  3. Jakie były wyzwania na budowie i jakie było nasze podejście do nich

Najnowsze wpisy: