Jak opisaliśmy w poprzednich artykułach z serii, Bim Koordynator ma kilka ról i obowiązków podczas realizacji projektu (role i obowiązki). Wiele wykonywanych przez niego zadań wymaga odpowiednich umiejętności miękkich, jak również wyszkolenia technicznego i obsługi specjalistycznych narzędzi. Bez tych ostatnich jego praca byłaby mocno utrudniona lub wręcz niemożliwa. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się dokładniej jakie oprogramowanie BIM jest często wykorzystywane przez BIM Koordynatora na różnych etapach zaawansowania projektu.
Starałem się stworzyć listę, która zestawia narzędzia będące częstym wyborem firm podczas pracy z BIM. Oczywiście lista mogłaby być dużo dłuższa. Rynek oprogramowania do BIM rozrasta się i tworzone są coraz to nowe rozwiązania. Chciałem jednak skupić się na tych programach, które są już dobrze przetestowane w “prawdziwym świecie” i mają liczne grono użytkowników.
Przejdźmy zatem przez kolejne etapy projektu i zobaczmy, jakiego software’u BIM Koordynator używa w każdym z nich.
Spis treści
- Wybranie Common Data Enviroment
- Tworzenie dokumentów projektowych
- Komunikacja między członkami zespołów
- Tworzenie bazy danych informacji w modelu
- Koordynacja branżowa / wielobranżowa
- Zarządzanie kolizjami
- Tworzenie symulacji prac na placu budowy- BIM 4D
- Narzędzia oceniające jakość informacji w modelu
- Narzędzia do modelowania geometrii BIM 3D
- Parametryczne modelowanie/programowanie
- Zastosowanie Wirtualnej Rzeczywistości i Rzeczywistości Rozszerzonej
- Narzędzia do “Grywalizacji” projektu
- Wykorzystanie modeli na budowie
POBIERZ PRZEWODNIK PO BIM KOORDYNACJI
Zapisz się na naszą listę mialową i pobierz Praktyczny przewodnik po Koordynacji BIM. Jest za darmo.
Faza wstępna projektu
Wybranie Common Data Enviroment
We wczesnej fazie wstępnej, gdy nie ma jeszcze utworzonej struktury projektu, wybór narzędzi jest mocno skorelowany, z wymaganiami zamawiającego odnoście poziomu wdrożenia BIM do projektu (więcej o EIR tu). To na tym etapie powinno zostać wybrane środowisko pracy projektu tzw. CDE (więcej o Common Data Enviroment tu). Jeśli wymagania nie są wysokie naszym CDE może być lokalny dysk na komputerze podłączony do sieci, gdzie będą przechowywane dane projektu tj: dokumenty, plany, modele, obliczenia, kontrakty, normy itd. W takim wypadku każdy uczestnik projektu powinienem mieć dostęp do dysku projektowego, aby posiadać aktualne wersje każdego z plików.
Obecnie powoli, ale sukcesywnie odchodzi się od tworzenia CDE na dyskach lokalnych i wybiera się rozwiązania chmurowe. Są one bezpieczniejsze, dają więcej swobody oraz oferują możliwości, których dyski lokalne nie posiadają (np.: otwieranie modeli 3D w przeglądarce bez użycia specjalnych programów).
Poniżej znajduje się lista popularnych narzędzi stosowanych jako CDE na projektach:
BIM 360
To zaawansowane oparte na chmurze środowisko CDE firmy Autodesk. Ujednolicona platforma łącząca zespoły projektowe i dane w czasie rzeczywistym, od projektu po budowę, wspierająca podejmowanie świadomych decyzji i prowadząca do bardziej przewidywalnych i zyskownych wyników
Viewpont for Projects
Oparte na chmurze rozwiązanie do zarządzania dokumentami, kontrolą i współpracą w zakresie informacji o projekcie z rozproszonymi zespołami projektowymi. Viewpoint for Projects CDE pozwoli użytkownikom na dostarczanie projektów BIM na poziomie 2.
Asite
Zaawansowane oparte na chmurze CDE do bezproblemowej współpracy między dyscyplinami projektu, od koncepcji do fazy realizacji i nie tylko.
Trimble Connect
Trimble Connect to otwarte narzędzie do współpracy, dzięki któremu informacje o projekcie są łatwo identyfikowane, przejrzyste i dostępne, aby pomóc użytkownikom w lepszym tworzeniu projektów. Umożliwia przeglądanie, udostępnianie i dostęp do informacji o projekcie z dowolnego miejsca, w dowolnym czasie.
Bentley ProjectWise
Oprogramowanie do współpracy przy projektach. Pomaga zespołom projektowym w zarządzaniu, udostępnianiu i rozpowszechnianiu treści projektów inżynieryjnych oraz ich recenzowaniu na jednej platformie. ProjectWise może zarządzać dowolnym rodzajem danych CAD, BIM, danych geoprzestrzennych i danych projektu. Integruje się z aplikacjami Bentley i innymi produktami, w tym z oprogramowaniem Autodesk i pakietem Microsoft Office.
Allplan Bimplus
Otwarta platforma BIM dla wszystkich dyscyplin, stworzona w celu efektywnej współpracy przy projektach budowlanych. Dane modelu BIM, informacje, dokumenty i zadania są zarządzane centralnie przez cały cykl życia budynku.
Bimsync
Dalux Box
Dalux Box to kompletne wspólne środowisko danych, w którym BIM jest powiązane w JEDNYM środowisku! Utrzymuje wszystkie pliki uporządkowane w jednym miejscu i umożliwia dostęp do informacji z aplikacji na telefon, przeglądarki internetowej, jak również z aplikacji na komputerze.
Microsoft SharePoint
Nie jest to typowe CDE do branży budowlanej. SharePoint to internetowa platforma współpracy, która integruje się z pakietem Microsoft Office. Często stosowana w dużych przedsiębiorstwach.
Tworzenie dokumentów projektowych
Chciałem, aby lista narzędzi była kompletna, dlatego nie zapomnijmy o programach do tworzenia dokumentów. Na tym etapie projektu BIM Koordynator jest w dużej mierze odpowiedzialny za tworzenie różnego rodzaju planów (np. BEP), notatek, opisywanie standardów, tworzenie arkuszy kalkulacyjnych, zestawień oraz prezentacji. W tych zadaniach doskonale sprawdzi się dobrze nam znany pakiet Office.
Obecnie na rynku jest wiele podobnych rozwiązań jak, chociażby pakiet od Google – G Suite czy iWork dla użytkowników systemu iOS.
Office 365
Office 365 to oparta na chmurze usługa subskrypcji, która łączy narzędzia biurowe. Łącząc aplikacje takie jak Excel i Outlook z usługami w chmurze, takimi jak OneDrive i Microsoft Teams, Office 365 pozwala każdemu tworzyć dokumenty i udostępniać je w dowolnym miejscu na dowolnym urządzeniu.
G-Suite
G suite w jednym pakiecie narzędzi oferuje rozwiązania dla poczty e-mail, edytorów tekstu, arkuszy kalkulacyjnych, pokładów do prezentacji, współdzielonych kalendarzy, przechowywania w chmurze i wielu innych funkcjonalności.
iWork
Pakiet biurowy dla użytkownikow Maca. Podobnie jest Office oraz G-Suite, narzędzia dają Ci możliwość tworzenia dokumentów tekstowych, arkuszy kalkulacyjnych, prezentacji i wiele innych
Komunikacja między członkami zespołów
Narzędzia do komunikacji pomiędzy uczestnikami projektu to kolejna grupa programów codziennego użytku. Bez nich praca BIM Koordynatora nie byłby wręcz możliwa. Choć nie są to narzędzia strikte projektowe to jednak stanowią bardzo ważnym element pracy projektowej. Tak jak w przypadku programów biurowych typu Office, także tu, to nie my wybieramy jaki software będziemy używać podczas komunikacji.
Naturalną praktyką jest to, że wykorzystujemy programy, które dostarcza nam odgórnie nasza firma. Popularnymi rozwiązaniami w tym obszarze są:
Microsoft Outlook
Stary dobry Outlook służy głównie do wysyłania i odbierania wiadomości e-mail. Można go również używać do zarządzania różnego rodzaju danymi osobowymi, kalendarzem, zadaniami, kontaktami i notatkami
Microsoft Teams / Skype For Bussines
to rozbudowana aplikacja kommunikacyjna, oparta na czacie z funkcjami wysyłania wiadomości, wideokonferencji, połączeń i współpracy przy dokumentach.
Slack
Tworzenie bazy danych informacji w modelu
Data Driven Design (więcej o DDD tutaj) jest coraz popularniejszym podejściem do tworzenia ujednoliconego systemu zapisu informacji do modelów geometrycznych. DDD zakłada, że cały proces projektowania opiera się na centralnej bazie danych, która będzie w stanie zebrać w sobie możliwie najwięcej wymagań oraz informacji, a następnie synchronizować i mapować wybrane z nich z modelem.
BIM Koordynator w tym wypadku jest często osobą, która pomaga z mapowaniem atrybutów z bazy danych z odpowiednimi parametrami w modelu. Do popularnych rozwiązań tego typu należą:
dRofus
To narzędzie do planowania, zarządzania danymi i współpracy BIM, które zapewnia wszystkim zainteresowanym stronom szerokie wsparcie przepływu pracy i dostęp do informacji o budynku przez cały cykl życia budynku. Przechwytywanie wymagań klienta (EIR), sprawdzanie poprawności rozwiązań projektowych (BIM) pod kątem wymagań klienta, zarządzanie standardami publicznymi i planowanie sprzętu to kluczowe funkcje oprogramowania.
Bimeye
Jest to oparty na chmurze system zarządzania i sprawdzania danych BIM. Zapewnia jakość twoich projektów budowlanych od pomysłu na wczesnych etapach przez cały proces inżynieryjny i projektowy, aż po zarządzanie obiektem.
CodeBook
Rozwój projektu - faza projektowa
Podczas fazy projektowej BIM Koordynator zaczyna otrzymywać coraz więcej obowiązków. Ich charakter może być różnoraki i zależny od projektu, firmy i wymagań klienta. Z dużym jednak prawdopodobieństwem możemy powiedzieć, że jednymi z głównych obowiązków będzie odpowiednie łącznie modeli branżowy w jeden zbiorczy model wielobranżowych, sprawdzanie kolizji geometrycznych pomiędzy branżami i zarządzanie znalezionymi defektami poprzez rozdzielenie ich na członków zespołu.
Aby odpowiednio wykonać te zadania, niezbędne są programy wspomagające koordynacyjne. Do jednych z popularniejszych należą:
Koordynacja branżowa / wielobranżowa
Navisworks Manage
Navisworks to kompleksowe rozwiązanie do przeglądu projektu, które obsługuje symulację 4D oraz 5D, koordynację, analizę i komunikację założeń projektowych.
Solibri
Jest oprogramowaniem BIM, które zapewnia kontrolę jakości dostarczanych modeli BIM. Ma wiele kluczowych funkcjonalności takich jak sprawdzania poprawności zamodelowanych informacji, koordynacji modeli wielobranżowych, tworzenie zestawień i przeglądu projektu.
Trimble Quadri
Trimble Quadri to chmurowe rozwiązanie do dzielenia się danymi GIS i BIM. Jest to serwer dla projektów infrastrukturalnych, obsługujący wszystkie zaangażowane fazy i dyscypliny. Aplikacje różnych dostawców mogą współpracować poprzez bezpośrednie dzielenie się jednym źródłem prawdy w środowisku BIM dla wielu użytkowników.
Bexel Manager
Zarządzanie kolizjami
Gdy już wykonamy sprawdzenie kolizji w modelach, dość przydatnymi narzędziami są tzw. Issue truckery, issue managery. Są to programy dzięki który wszystkie kolizje w budynku możemy trzymać w jednej bazie danych dostępnej dla każdego z uczestników zespołu projektowego.
Są to przeważnie rozwiązania webowe, które posiadają również wersję desktopową. Dzięki tego typu programom zarządzanie kolizjami na projekcie jest dużo prostsze i bardzo intuicyjne.
BIM Track
BIMCollab
BIMcollab to platforma do współpracy w zakresie kolizji na modelach BIM, oparta na powszechnie uznanych otwartych standardach IFC i BCF.
Revizto
Tworzenie symulacji prac na placu budowy - BIM 4D
W zależności od charakteru pracy oraz posiadanych kompetencji BIM Koordynatora, może on mieć on za zadanie stworzenie symulacji przebiegu prac na budowie tzw, symulacji 4D. Takie symulacje można tworzyć w poniższych programach:
Synchro
Vico Office for Time
iTwo
to zintegrowane oprogramowanie 4D i 5D BIM oparte na chmurze dla przedsiębiorstw budowlanych, w celu pełnej digitalizacji firm z branży inżynierii budowlanej.
Navisworks Simulate (wspomniany wyżej)
Bexel Manager (wspomniany wyżej)
Narzędzia sprawdzające jakość informacji w modelu
Bim koordynator oprócz geometrii ma często obowiązek sprawdzenia informacji zawartej w modelu. Do tego typu zadań można używać wyżej wspomnianych narzędzi takich jak Solibri, Navisworks czy choćby Excel.
Na rynku są również programy, które proces QA (Quality Assurance) modelowanych informacji wnoszą na wyższy poziom. Tu warto wymienić:
Simplebim
BIM Assure
Narzędzia do modelowania geometrii - BIM 3D
Moim zdaniem każdy BIM Koordynator pracujący z projektowaniem powinien znać dobrze przynajmniej jeden program do modelowania 3D. Dzięki temu jest w stanie lepiej zrozumieć problemy projektantów oraz pomóc im w efektywniejszej pracy.
Obecnie na rynku jest szereg zaawansowanych narzędzi do tworzenia modeli. Do najpopularniejszych należą:
Revit
Tekla Structures
ArchiCAD
Civil 3D
Novapoint
Vectorworks
Allplan
Rhinoceros
Parametryczne modelowanie/programowanie
W czasie projektowania możemy mieć również do czynienia z modelami, które nie da się stworzyć, używając standardowej palety przyborów do modelowania. Aby mieć możliwość tworzenia niczym nieograniczonej geometrii warto pomyśleć o programach do parametrycznego modelowania / programowania.
Nie tylko pomagają one w tworzeniu geometrii, ale również świetnie sprawdzają się w automatyzowaniu powtarzalnych zadań oraz efektywniejszym zarządzaniu informacją w modelu. Do najpopularniejszych na rynku rozwiązań należą:
Dynamo
Grasshopper
Marionette
Zastosowanie Wirtualnej Rzeczywistości i Rzeczywistości Rozszerzonej
Użycie VR i AR coraz częściej występuje w pracach projektowych. Technologia, nie tylko pozwala przenieść projektowany obiekt z płaskiego ekranu w bardziej “wciągające” środowisko, ale również usprawnia proces decyzyjny wyboru projektowanych rozwiązań.
Choć zajmowanie się implementacją tej technologii w projekcie nie należy do typowych zadań BIM Koordynatora, to są przypadki, gdy klient życzy sobie wdrożenie jej do projektu. Tu z pomocą BIM Koordynatorowi mogą przyjść takie narzędzia jak:
Fuzor
Revizto (wspomniany wyżej)
Revizto oprócz możliwości śledzenia i zapisywania informacji o kolizjach ma również bardzo dobrze rozwinięte możliwości przeniesienia modelu do Wirtualnej Rzeczywistości.
Kubity
Iris VR
Enscape
To wtyczka do renderowania wirtualnej rzeczywisości w czasie rzeczywistym dla Autodesk Revit. Za pomocą jednego kliknięcia możesz uruchomić Enscape i w kilka sekund przejść przez do w pełni zrenderowanego projektu.
Vrex
Dołącz do swojego zespołu w VR, aby przeglądać modele, współpracować lub organizować spotkania koordynacyjne. Narzędzie oparte na chmurze, obsługujące standardy OpenBIM. Integracje z oprogramowaniem takim jak Bimsync, BIM Track, BIM360, Bimcollab i StreamBIM pozwalają na bardzo wydajny i łatwy przepływ informacji.
InsiteVR
Dalux TwimBIM
Narzędzia do "Grywalizacji" projektu
Inną nowością, która zaczyna coraz częściej pojawiać się w branży projektowej jest użycie gier komputerowych – tzw. Grywalizacja projektu. Co to tak naprawdę oznacza? W dużym skrócie, przeniesienia modelu lub modeli projektowych do świata gry, w której my stajemy się głównym bohaterem, a nasz projekt “planszą” w grze. Jest to świetna metoda wizualizacji projektu, tworzenia interaktywnych szkoleń bezpieczeństwa oraz jest różnego typu analiz.
Tak samo jak VR czy AR, również Grywalizacja nie jest obszarem, którym BIM Koordynator będzie zajmował się na co dzień. Może on jednak być poniekąd zaangażowany w rozwój gry na projekcie i pomagać osobom za to odpowiedzialnym w przygotowaniu modeli BIM lub np.: z eksportami. Obecnie do najpopularniejszych silników gier wykorzystywanych w branży budowlanej należą:
Unity / Unity Reflect
Unity to platforma programistyczna do tworzenia wizualizacji 3D, 2D, VR i AR dla branży gier, transportu, budownictwa, filmu i animacji.
Unity Reflect przenosi wiele modeli BIM z Autodesk Revit wraz ze wszystkimi ich metadanymi do środowiska 3D w czasie rzeczywistym i utrzymuje między nimi połączenie.
Unreal
Silnik do gier, podobnie jak Unity, wykorzystywany jest w wielu branżach w celu wizaulizacji w 3D, 2D, AR, VR.
Faza wykonawcza
Wykorzystanie modeli na budowie
BIM Koordynator pracujący dla firmy wykonawczej często będzie korzystał z dokumentacji projektowej (rysunków, modeli, dokumentów) na placu budowy. Tablet będzie jego towarzyszem pracy. Aby właściwie wykorzystać to urządzenie, potrzebuje zainstalować odpowiednie aplikacje, które dadzą mu wgląd do dokumentów, planów i modeli. Do takich aplikacji należą:
Dalux Field
StreamBIM
StreamBIM to intuicyjne i przyjazne dla użytkownika oprogramowanie 3D BIM, które przeznaczone jest do wykorzystania na placu budowy na urządzeniach mobilnych i tabletach.
SiteVision
Podsumowanie
Jak sami widzicie, lista narzędzi, z których może korzystać BIM Koordynator, jest całkiem pokaźna. Wymieniłem w powyższym zestawieniu tylko narzędzia, z którymi sam się spotkałem lub korzystałem podczas mojej pracy koordynatora. Jest na rynku wiele innych świetnych rozwiązań dających pełne możliwości modelowania, koordynacji, analizy oraz symulacji modeli. Tworząc ten spis miałem na celu dać czytelnikowi całkiem dobry obraz poglądowy, jakie narzędzia może wykorzystać w swojej pracy BIM Koordynatora.
Chciałbym również wspomnieć, że jest jeszcze kilka innych obszarów, w których BIM Koordynator może być poniekąd zaangażowany. Są to między innymi wykorzystanie modelu do analizy kosztowej projektu (BIM 5D) lub Facility Managementu (7D). Te tematy chciałem jednak pozostawić na inny artykuł.
A ty jakich narzędzi BIM używasz w swojej pracy? Podziel się z nami swoją listą programów w komentarzach. Chętnie dowiem się jakich rozwiązań używają inni specjaliści z branży.
