W ostatnim wpisie na blogu, skoncentrowałem sie nad omówieniem znaczenia eksportu do IFC. Na LinkedIn rozpoczęła się ożywiona dyskusja, częściowo o tym po co w ogóle używać eksport modelu IFC, zamiast projektować bezpośrednio w pliku IFC, oraz dlaczego wciąż nie ma odpowiedniego rozwiązania na rynku.
Również jestem opinii iż takie rozwiązanie byłoby cudowne, ale póki co musimy pracować z tym co aktualnie posiadamy. Oznacza to proces, który wymaga nieustannego przekazywania pliku IFC w wersji 2×3. Pomimo iż znaczenie IFC 4 nieustannie rósnie, producenci oprogramowania zwlekają z certyfikacją. A szkoda, jako że IFC 4 rozwiązuje wiele znanych problemów i bolączek w 2×3.
Wróćmy jednak do meritum. W tym wpisie spróbowałem stworzyć wszechstronną listę, jednak utrzymać ją na ogólnym poziomie. Różne firmy oraz różne projekty mogą posiadać swoje specyficzne wymagania odnośnie eksportu. Jeżeli macie jakąś inną świetną zasadę do dodania – napiszcie na LinkedIn, wyślijcie nam maila lub dodajcie komentarz pod wpisem.
Spis treści
Ogólne zasady eksportu do IFC
Pamiętaj o:
- Nadaj modelowi odpowiednią nazwę zgodną z wymaganiami projektu/standardu (wpis o wymaganiach ISO 19650)
- Pamiętaj o wspólnych parametrach projektowych, takich jak IfcProject.Name, IfcSite.Name, IfcBuilding.Name, IfcBuildingStorey
- Określ prawidłowy punkt koordynacji, poziom, rotację oraz rzeczywistą północ
- Eksportuj obiekt punktu zerowego dla swojej branży
- Określ prawidłowo granicę pomieszczeń oraz poziomów (boundries)
- Obiekty powinny znajdować się tylko na jednym poziomie (poza pewnymi wyjątkami, np. wyższe kolumny podtrzymujące elementy fasady)
- Obiekty muszą posiadać prawidłowe powiązanie do kondygnacji
- Używaj prawidłowe typy obiektów oraz przypisz odpowiednie klasy do obiektów, nawet jeżeli są modelowane przy użyciu innych obiektów w oprogramowaniu modelowym (typowym przykładem są schody projektowane jako płyty oraz tak eksportowane. Architekt powinien ręcznie zaklasyfikować je jako schody)
- Obiekty muszą posiadać prawidłowe warstwy materiałów wraz z ich grubością
- Używaj logicznego i konsekwentnego nazewnictwa instancji (zwłaszcza drzwi, opraw oświetleniowych)
- Usuń obiekty zastępcze (placeholders) dla innych branż (np. ściany, zlewy, tablice rozdzielcze, itp)
- Eksportuj niezbędne parametry, zarówno specjalistyczne dla danej branży jak również określone wzgl. projektu (np. kody statusów)
- Wyczyść robocze wersje, szkice, wspomagające linie.
Nie rób:
- Nie eksportuj i nie importuj znowu modelu IFC do innego programu rodzimego (utrata danych)
- Nie eksportuj wszystkich obiektów w modelu – ustaw odpowiednie filtry na eksportowane obiekty (jakie kategorie są wymagane, a jakich nie powinno być)
- Unikaj usuwania obiektów (zwłaszcza jeżeli projekt używa procesu BCF)
- Nie eksportuj zbyt precyzyjnych szczegółów geometrycznych- zwłaszcza przy dużych modelach. IFC nie jest stworzony do wizualizacji ani gier.
- Nie eksportuj zestawień ani legend
- Nie eksportuj wszystkich parametrów- jedynie te zdefiniowane w BEP
- Nie eksportuj odniesień (tylko swoje własne obiekty)
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
W zależności od tego co zrobiliśmy źle, mogą pojawić się następujące konsekwencje:
- Niemożliwa federacja modeli (błędne punkty koordynacyjne, rotacja, poziomy)
- Niemożliwa koordynacja (eksport niewłaściwych obiektów, brak parametrów)
- Model trudny do nawigacji (zbyt dużo szczegółów)
- Niemożliwy do użycia jako referencja (wyeksportowane inne odniesienia, szkice)
- Połączenie powyższych – model staje się całkowicie bezużyteczny 😉
Szczegółowe zasady w zależności od celu eksportu do IFC
Model referencyjny
Eksportujemy model aby służył innemu projektantowi jako referencja. Cel jest bardzo konkretny, w zależności od branży dla której jest przeznaczony. Może on zawierać różne ustawienia oraz zasady. Zajmę się kilkoma najbardziej popularnymi wraz z istotnymi uwagami na ich temat. Mała dygresja: modele te służą jako wersje robocze (Work In Progres) dla zespołu projektowego, wobec czego powinny być widoczna tylko dla nich (jako część wewnętrznego CDE lub ukryte poprzez pozwolenia dostępu – więcej w artykule).
ARC do STR (architektura do konstrukcyjnego)
- Surowy model konstrukcyjny zawierający takie elementy jak: otworowanie, schody, okna, informacje na temat materiałów (beton/drewno/stal/mur)
- Symbole zastępcze w miejscach gdzie planowane jest większe obciążenie, np. ciężkie urządzenia,
- Wyfiltrować niepotrzebne elementy (teren, wyposażenie, szczegóły)
ARC to MEP (architektura do instalacji)
- Prawidłowy eksport objętości pomieszczeń (inżynierowie instalacji potrzebują tego do swoich obliczeń)
- Symbole zastępcze dla umiejscowienia wyposażenia (agregaty wentylacyjne, pompy, itp)
STR to MEP (Konstrukcyjny do MEP)
- Elementy nośne (do planowania trasowania instalacji)
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
Kiedy wykonywać ten eksport?
Koordynacja wielobranżowa
Ogólnie, najważniejszą rzeczą jest pozwolić BIM Koordynatorowi wykonywać swoja pracę – sprawdzać modele pod kątem kolizji oraz parametrów. Modele muszą być czyste i zawierać wszystkie zaprojektowane obiekty. Kilka najważniejszych rzeczy do sprawdzenia:
- Eksport obiekt punktu zerowego dla swojej branży
- Sprawdzić czy struktura modelu spełnia BEP
- Prawidłowy podział modelu (jeśli jest więcej niż jeden dla branży)
- Eksport wszystkich elementów branżowych
- Eksport kodów statusu
- Nie eksportuj wszystkich elementów – tylko te potrzebne
- Prawidłowo zaklasyfikuj wszystkie obiekty (płyta jako płyta, schody jako schody, itd)
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
Kiedy wykonywać ten eksport?
Kosztorysowanie
W tego typu eksporcie, kładziemy nacisk na ilości oraz materiały. Klasyfikacje (np. Omniclass, Uniclass lub, w Norwegii – norweska Bygningsdelstabellen) sa również bardzo przydatne kosztorysantom po to aby stworzyć strukturę elementów składowych kosztów. Z reguły problemem dla kosztorysantów jest to iż różne oprogramowania umiejscawiają informacje o ilościach w różnych miejscach, co znacznie utrudnia przeprowadzenie prawidłowego przedmiaru. Dlatego też ważne jest aby uzgodnić na projekcie użycie wspólnych parametrów dla ilości.
Parę ważnych wskazówek wartych zapamiętania:
- Eksport ilości (Base quantities)
- Prawidłowo sklasyfikowane wszystkie obiekty (płyta jako płyta, schody jako schody, itd)
- Eksport części jako elementy budynku
- Eksport warstw materiałowych
- Eksport klasyfikacji (jeżeli używane w projekcie)
- Sprawdzenie jakie filtry widoków są ustawione i eksport prawidłowych kategorii oraz obiektów
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
Kiedy wykonywać ten eksport?
Budowanie w oparciu o model
Przy przeprowadzaniu eksportu modelu IFC dla wykonawców, najważniejsza rzeczą jest sprawdzenie, czy w ogóle można budować używając jedynie dostarczonego modelu. Ogólnie oznacza to dołączenie parametrów z odpowiedzialnościami/firmami (konstrukcje betonowe, hydraulika, itp) oraz prawidłowe kody statusów (“Do budowy”). Częstokroć firmy budowlane mają swoje własne specyficzne potrzeby odnośnie różnych parametrów lub ustawień modelu.
Należy pamiętać aby dołączyć niniejsze do swojego eksportu:
- Kody statusów
- Branżę oraz odpowiedzialnego wykonawcę
- Parametr Obszaru Kontroli (często budynek jest podzielony na mniejsze powierzchnie)
- Parametry branżowe potrzebne do budowy, takie jak wysokość instalacji, spadek, rodzaj obiektu, zbrojenie, itp
Inne pomocne parametry:
- Punkt odniesienia wysokości piętra (aby mieć łatwo dostępny i wspólny punkt pomiaru dla całego budynku)
- Linki do bazy danych do dostarczenia dokumentacji eksploatacyjnej
- Linki do szkiców/dodatkowych informacji (przeważnie linki do CDE)
Ważna wskazówka! Wskazane jest odbycie kick-offu z zaangażowanymi firmami (wykonawcy, dostawcy) celem przedyskutowania ich oczekiwań i potrzeb odnośnie eksportu do IFC. W końcu to oni najlepiej wiedzą czego będą potrzebowali do budowy. Ponadto, często drobne zmiany w ustawieniach eksportu IFC mogą przynieść wielkie korzyści.
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
Pominięcie typu obiektu bądź ustawienia właściwości może nawet doprowadzić do przestoju prac na placu budowy. A czasami powód jest oczywisty i jest w ustawieniach eksportu IFC, np. pominięcie parametru z odpowiedzialnością, według którego wykonawca ustawia swoje filtry. Przy dokumentacji projektowej i wykonawczej, firma budowlana musi wykonać swoją kontrolę kolizji. Mogą wnieść roszczenia gdy w modelu brakuje parametrów lub nie jest on wystarczająco dobrze skoordynowany.
Inne niekorzystne przypadki to nieprawidłowe wykonanie pracy z powodu błędów w dokumentacji projektowej, czyli w modelu. Jeżeli model jest ciężki i trudny w nawigacji, może doprowadzić niechęci przy użyciu BIM kiosków na placu budowy.
Kiedy wykonywać ten eksport?
Zarządzanie Obiektem
Stanowi to ostatni etap każdego modelu. Każdy projekt precyzuje ilość informacji przekazanej w IFC vs do dokumentów PDF/Excel. Niektóre projekty mogą wymagać, np. producenta lub informacji produktowych jako parametrów, podczas gdy innym wystarcza dokumentacja PDF. Jednakże, na koniec dnia, nieuniknione są dokumenty eksploatacyjne w PDF (wg mnie, bez sensu jest opisywanie konserwacji w obrębie parametru IFC 🙂). Dlatego też należy dążyć do prostej, schludnej struktury danych i łatwych do odszukania połączeń atrybutów pomiędzy modelem a bazą danych.
W Norwegii, popularne jest użycie klasyfikacji TFM (Tverrfaglig Merkesystem, co można przetłumaczyć jako “Interdyscyplinarny System Nazewnictwa”) aby kodować oraz identyfikować każdy obiekt w modelu za pomocą unikalnego ciągu znaków który jest zrozumiały zarówno dla człowieka jak i programu. Następnie ciąg ten jest eksportowany do IFC gdzie służy jako połączenie pomiędzy modelem a bazą danych. Inne możliwości to format COBie lub specyficzne dla danego kraju klasyfikacje czy standardy.
Osobiście, stoję po stronie minimum informacji w modelu IFC. Jednakże, zaopatrzonego w unikalny identyfikator łączący każdy obiekt z zewnętrzną bazą danych zawierająca zarówno dane eksploatacyjne (okres konserwacji, informacje producenta, itp) oraz dokumenty (instrukcje konserwacji, schematy, itp).
IFC jako format przekazania projektu zawiera:
- Linki do chmury z dodatkowymi dokumentami n/t danego obiektu (może być zastąpione połączeniem z zewnętrzną bazą danych)
- Unikalny identyfikator do połączenia obiektu w modelu z zewnętrzną bazą danych
- Klasyfikacja obiektów obsługiwany przez wybrany system CAFM (np. COBie, TFM, lub inne)
Konsekwencje niewłaściwego eksportu do IFC
Kiedy wykonywać ten eksport?
Jest on wykonywany w trakcie przekazania projektu w ręce inwestora. Aczkolwiek dane, które określają ten eksport, mogą już wcześniej znajdować się w modelu. W Norwegii, wielu inwestorów wymaga, aby dane eksploatacyjne obiektów zostały dostarczone jako parametr danego obiektu na 3 tyg. zanim dany obiekt jest gotowy na miejscu. W ten sposób dbają o lepszą jakość danych (mniejsze stosy dokumentów dostarczanych pod koniec etapu budowy).
Podsumowanie
Teraz już wiesz co ważnego należy dołączyć do swojego ustawienia parametrów eksportu do IFC. Weź pod uwagę też, że są to ogólne listy. Każdy projekt jest inny, i tak samo jest z wymaganiami. Warto sprawdzić co potrzebujemy do naszego projektu. Jeżeli wymagania są niejasne- należy je przedyskutować. Im wcześniej, tym lepiej dla jakości danych.
Może to wyglądać skomplikowanie na pierwszy rzut oka, ale większość zasad czy pozycji z list dotyczą początkowego ustawienia modelu i definiują one szablon eksportu do IFC. Po dokonaniu tego, dostarczanie plików w otwartym standardzie co tydzień, okaże się bezproblemowym zadaniem. Życzę żebyś był na tym etapie ze swoim projektem!
Sprawdź serie o eksporcie do IFC:
1. CZĘŚĆ – Dlaczego to jest ważne?
2. CZĘŚĆ – Co eksportować a czego nie?
3. CZĘŚĆ – Jak to robić?
