Projekty budowlane są skomplikowane i zwykle obejmują członków zespołu z różnych firm i różnych branż. Oznacza to, że między różnymi podmiotami zaangażowanymi w projekt konieczny jest przepływ informacji oraz koordynacja poszczególnych etapów. W większości przypadków oznacza to pracę nad jednym projektem przy użyciu różnego oprogramowania. I tu pojawia się format IFC oraz wymiana modeli poprzez „otwarte standardy”. O takim uproszczonym przepływie informacji, wymianie modeli referencyjnych, mogłeś przeczytać w pierwszym artykule z serii IFC Co warto wiedzieć o formacie IFC. Wspominałem w nim, jaki jest najlepszy sposób wykorzystania modeli IFC w projekcie, a mianowicie użycie modeli branżowych jako referencji w programach natywnych. W swoim artykule nie sprecyzowałem bowiem w jaki sposób następuje komunikacja między uczestnikami projektu (nie było to bowiem istotą artykułu)
Kwestia koordynacji w projekcie nie jest jednak tak prosta. O tym możesz się dowiedzieć z artykułu 10 Kroków Do Przeprowadzenia Koordynacji Wielobranżowej. Zachęcam Cię do zapoznania się z tym artykułem, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś 😉 Dowiesz się z niego między innymi o prawidłowym wyeksportowaniu pliku IFC, scaleniu modelu wielobranżowego, przeprowadzeniu sprawdzenia modelu pod kątem kolizji itp. Niniejszy tekst odnosi się do punktu 9 – wysyłka raportu sprawdzenia. Punkt ten mówi o wysłaniu raportu ze sprawdzenia modelu międzybranżowego przez BIM Koordynatora, a używa do tego pliku BCF czyli BIM Collaboration Format… Co to jest, skąd się wziął i co zawiera dowiesz się z dalszej części artykułu.
1. Historia powstania BCF
Zapewne zastanawiasz się, po co kolejny akronim w świecie BIM, kolejny format danych, kolejny plik. Otóż jest to bardzo przemyślane. Zanim zaczęły się prace nad BCF, uczestnicy projektu, wymieniali całe modele tylko po to aby zażądać zmian w modelu, proponowali zmiany, bądź alarmowali o zaistniałych problemach. Było to dość problematyczne dla odbiorcy końcowego, który musiał porównywać różne wersje modelu BIM.
Przepływy współpracy i komunikacji zostały celowo wyłączone z zakresu IFC. IFC miał na celu przekazywanie samodzielnych modeli danych. Nie rozwiązuje potrzeby wymiany informacji dotyczących konkretnej części projektu, takiej jak RFI (Request For Information), koordynacja sekwencjonowania lub problemy występujące w trakcie cyklu życia projektu.
Aby zagwarantować neutralny sposób wymiany pytań, komentarzy, problemów dotyczących plików IFC, stworzony został właśnie neutralny format BCF. Historia jego powstania sięga roku 2010. W tym czasie firmy Tekla i Solibri zaczęły opracowywać początkowy schemat BCF, zwany bcfxml.
Zebrane doświadczenia doprowadziły do powstania grupy pod przewodnictwem Solibri, której celem było ulepszenie bcfXML v1. Grupa ta skupiała się między innymi nad tym, aby możliwa była wymiana BCF czytelnego dla maszyny. W 2014 roku został wydany bcfXML v2.
Następne prace nad formatem skupiły się nad wprowadzeniem usługi internetowej dla BCF – bcfAPI, aby możliwa była nie tylko wymiana plików BCF standardowymi kanałami np. poprzez załączniki do wiadomości e-mail, lecz także automatycznie (przy użyciu interfejsu RESTful API).Końcowe wersje formatu BCF, obowiązujące obecnie zostały wydane w 2017 roku. Są to BcfXML v2.1 oraz bcfAPI v2.1.
2. Co to w ogóle jest BIM Collaboration Format?
No dobrze…historia historią, ale co to właściwie jest format BCF i do czego służy, skoro mamy już uniwersalny IFC, który jest podstawą dla idei openBIM.
Format IFC skupia się na organizacji i uporządkowaniu geometrii oraz informacji przekazywanej z jednego oprogramowania do drugiego. BCF z kolei służy do komunikacji wokół tych modeli.
Zanim BCF ujrzał światło dzienne, większość problemów była rozwiązywana podczas spotkań koordynacyjnych. Co jednak w przypadku, gdy potrzeba dokonać zmian, ustosunkować się do komentarzy, poprosić o dodatkowe informacje dotyczące konkretnego elementu, gdy uczestnicy projektu znajdują się na drugim końcu kraju lub globu?
Nie jest to niewykonalne oczywiście. Należy opisać problem, można zrobić screenshot z modelu koordynacyjnego, dodać dodatkowe oznaczenia na obrazku, zaadresować do konkretnej osoby i wysłać email. Można też stworzyć cały raport z koordynacji w formie dokumentu pdf i rozesłać z nadzieja, że adresaci w miarę szybko dadzą radę znaleźć w modelu kolizje lub element, który należy poprawić.
Plik BCF rozwiązuje ten problem. Żeby najprościej opisać z czym można porównać BCF posłużę się po raz kolejny porównaniem użytym przez Marka Baldwina – BCF jest jak WhatsApp BIM’u. Skąd takie porównanie? BCF pozwala na wysyłanie markup modeli, komentarzy, zadań, załączników, screenshotów z modelu przedstawiających problem między wszystkimi członkami projektu. Zupełnie jak w grupie, która, można utworzyć w WhatsApp – robisz zdjęcie, dodajesz opis, znacznik na zdjęciu, tagujesz adresata… i wysyłasz. To bardzo uproszczone porównanie, lecz może niektórym pozwolić w łatwiejszy sposób zrozumieć sposób działania i używania plików BCF.
Plik BCF składa się z tematu, kilku znaczników (zbioru informacji tekstowych związanych z tematem, takich jak nazwa, komentarze, status), punktu widzenia dostarczającego informacji przestrzennych oraz screenshotu zrobionego z określonego punktu widzenia.
- Plik markup – zawiera dane dotyczące komentarzy
- Snapshot – screenshot z modelu pokazujący dokładnie miejsce, którego dotyczy problem np. Kolizja dwóch elementów.
- Viewport – informacje o ustawieniu punktu widzenia, dzięki czemu otwierając plik bcf, zostajemy automatycznie przeniesieni w modelu do tego samego punktu widzenia, w którym BCF został utworzony. Dzięki temu, unikamy manualnego szukania kolizji w modelu na podstawie opisu i screenshota przesłanego np. mailem.
BCF umożliwia koordynację międzybranżową niezależnie od modelu 3D, a jedynie dzięki informacjom odnoszącym się do modelu. Dzięki temu możliwe jest pokonanie barier interoperacyjności nie tylko między programami różnych producentów, ale także między wersjami tego samego oprogramowania (jak wiemy starsze wersje programów nie są kompatybilne z ich nowymi wydaniami).
3. BCF w koordynacji
Standardowe użycie BCF w koordynacji projektu wciąż bazuje na operowaniu plikiem, wysyłanym mailem bądź umieszczonym na serwerze FTP. Oznacza to sporo zarządzania wymiana i uaktualnieniem kolejnych wersji pliku. Należy robić follow up wszystkich zgłoszonych komentarzy, uaktualniać status danych zgłoszeń – czy są zakończone, czy wciąż w trakcie rozwiązywania.
Przepływ informacji w takim ujęciu wygląda mniej więcej w ten sposób:
1. Model z różnych branży od BIM modeller zostaje wysłany w formacie IFC do BIM Koordynatora bądź umieszczone są na serwerze zbiorczym
2. BIM Koordynator dokonuje scalenia modeli, przeprowadza kontrolę kolizji itp.
3. Tworzy raport koordynacyjny, dodaje komentarze, żądania zmian i wysyła do wglądu do konstruktorów, architektów bądź do osób nadzorujących projekt.
4. Konstruktorzy, architekci bądź inni zaangażowani w projekt dodają komentarze do problemu, sugestie rozwiązania itp.
5. BCF wraz ze wszystkimi komentarzami trafia z powrotem do BIM modellera, który w swoim natywnym oprogramowaniu dokonuje niezbędnych poprawek .
6. Wysłanie nowej wersji modelu do BIM koordynatora.
7. BIM koordynator sprawdza, czy problem został rozwiązany.
BCF znacząco usprawnia koordynację w porównaniu do tworzenia raportów w pdf, wysłania ich mailem i szukania w modelu konkretnego miejsca, w którym dany problem się pojawia, lecz jest to wciąż żmudna praca.
Oczywiście nie musi to wyglądać w ten sposób.
Istnieje sporo rozwiązań chmurowych, które dzięki nakładkom do najpopularniejszych programów pozwalają na tworzenie BCF i zarządzanie nimi w jednym spójnym środowisku.
Dzięki temu, nie ma potrzeby manualnego tworzenia raportów i rozsyłania ich do wszystkich osób, których to dotyczy.
1. Model z różnych branży od BIM modeller zostaje wysłany w formacie IFC do BIM Koordynatora bądź umieszczone są na serwerze zbiorczym
2. BIM Koordynator dokonuje scalenia modeli, przeprowadza kontrolę kolizji itp.
3. Wysyła pliki BCF do scentralizowanego interfejsu zawierającego również modele IFC.
4. Osoby odpowiedzialne za dokonanie zmian są automatycznie powiadamiane o nowym zdarzeniu, wraz z zaznaczeniem o priorytecie danego zdarzenia
5. Dostęp i możliwość tworzenia własnych BCF i komentarzy ma również właściciel czy kontraktor, bez konieczności instalowania oprogramowania – po prostu poprzez przeglądarkę internetowa.
6. BIM modeller może pobrać BCF do swojego oprogramowania i dokonać zmian zgodnie z komentarzami.
Każdy problem zgłoszony przez BCF jest rejestrowany unikalnym identyfikatorem., Dzięki temu możliwe jest śledzenie liczby otwartych spraw, kto jest za dany problem odpowiedzialny, jaki jest status spraw i kiedy dany problem został rozwiązany.
Dzięki temu możliwe jest również tworzenie różnych analiz dotyczących problemów w projekcie np. Liczby problemów generowanych każdego tygodnia, czasu jaki potrzebny jest na rozwiązanie danego problemu bądź branży, która generuje ich najwięcej.
Bardzo możliwe, że w swojej pracy już spotkałeś się z BCF, ponieważ w różnych programach w różny sposób można go stworzyć i zapisać jako BCF np.:
● Note w Tekla BIMSight
● ToDo w Trimble Connect
● Presentation w Solibri
● View w Revit
4. Kiedy używać BCF?
Kiedy i do czego używać BIM Collaboration Format?
● Kontrola jakości – wstępna analiza jakości modelu, wykonalność obiektu, ocena wizualna.
● Prośby o informacje (RFI) -prośby o dodatkowe informacje dotyczące modelu
● Komunikacja z pozostałymi interesariuszami projektu (np. Zakres prac)
● Koordynacja wielostronna między wszystkimi zaangażowanymi stronami
● Koordynacja wewnętrzna
Podsumowanie
Podsumowując, BCF to standard oraz neutralny format pliku używany do wymiany oraz koordynacji informacji w BIM, który jest częścią filozofii openBIM propagowanej i rozwijanej przez organizacje buildingSMART (https://www.buildingsmart.org/)
Jest to format stworzony do ulepszenia komunikacji między uczestnikami projektu oddzielając ją od rzeczywistego modelu. Dzięki temu masz większą kontrolę w chaosie informacji oraz łatwiej Ci monitorować postęp prac nad zgłoszonymi problemami i utrzymywać właściwy progres projektu.
Jeśli jesteś ciekaw, jakie są rozwiązania wspierające użycie BCF zapraszam Cię do kolejnych artykułów.
